อุตสาหกรรมอาหาร ถือว่าเป็นอุตสาหกรรมหลักในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจประเทศ ซึ่งส่วนหนึ่งที่ทำให้ทั่วโลกรู้จักอาหารไทยนั้นมาจากนโยบายการส่งเสริม “ครัวไทยสู่ครัวโลก” โดยมี “ร้านอาหารไทยในต่างประเทศ” เป็นฟันเฟืองสำคัญในการโปรโมตภาพลักษณ์อาหารไทยให้คนทั่วโลกได้รู้จัก นำมาสู่การสั่งซื้อวัตถุดิบจากประเทศไทยจำนวนมากในแต่ละปี
แต่ทว่าในปีที่ผ่านมา ผลจากโควิด-19 ทำให้ร้านไทยทั่วโลกได้รับผลกระทบอย่างมาก เชื่อมโยงถึงการส่งออกสินค้าอาหารไทย ลดลง 4.1% มูลค่า 980,703 ล้านบาท และทำให้อันดับประเทศของไทยในตลาดอาหารโลกหล่นลงมาอยู่ในอันดับที่ 13 จากที่เคยอยู่อันดับที่ 11 เมื่อปี 2562
ร้านอาหารไทยหมื่นแห่งฟุบ
นายสมเด็จ สุสมบูรณ์ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ เปิดเผย “ประชาชาติธุรกิจ” ว่า หลังจากจีนประกาศพบการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 เมื่อเดือน ธ.ค. 2562 และได้แพร่ระบาดไปทั่วโลกในช่วงต้นปี 2563
ทำให้รัฐบาลในหลายประเทศออกมาตรการควบคุมการแพร่ระบาด ทั้งมาตรการ lockdown มาตรการผ่อนปรน และมาตรการระยะห่างทางสังคม (social distancing) ส่งผลกระทบต่อภาคอุตสาหกรรม
และหลายธุรกิจต้องปิดกิจการ รวมถึงธุรกิจบริการร้านอาหารในต่างประเทศ ก็ต้องเผชิญความยากลำบากในการดำเนินธุรกิจด้วยเช่นกัน และที่สำคัญไวรัสโควิด-19 ยังเป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้คนต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมป็นรูปแบบ new normal ซึ่งต้องมีการปรับแผนการทำธุรกิจ
“กรมได้มีนโยบายให้สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ (สคต.) ทูตพาณิชย์ทั่วโลกทบทวนกลยุทธ์และแผนงานดำเนินโครงการกิจกรรมให้สอดคล้องกับสถานการณ์และพฤติกรรมผู้บริโภคหลังจากวิกฤตโควิด-19
โดยมุ่งเน้นการจัดกิจกรรมและการประชาสัมพันธ์ในรูปแบบออนไลน์มากขึ้น เลือกใช้ช่องทางการสื่อสารทางการตลาดที่มีศักยภาพของในแต่ละพื้นที่ เพื่อสื่อถึงกลุ่มเป้าหมายผู้บริโภค เชื่อว่าจะช่วยกระตุ้นการบริโภคอาหารในร้านอาหาร Thai SELECT
ทำให้เกิดการสั่งซื้อวัตถุดิบอาหารจากไทยมากขึ้น ซึ่งจะช่วยบรรเทาผลกระทบจากวิกฤตโควิด และเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายส่งเสริมครัวไทยสู่ครัวโลกปี 2564”’
หนุน Thai Select
ที่ผ่านมากรมฯ ได้มีการส่งเสริมร้านอาหารไทยที่ให้บริการรสชาติไทยแท้ เพื่อยกระดับร้านอาหารไทยด้วยการ “ออกเครื่องหมายรับรอง Thai SELECT”ให้กับร้านอาหารไทยทั่วโลกไปแล้ว 1,354 แห่ง จากจำนวนร้านอาหารไทยทั่วโลกทั้งหมดที่มีประมาณ 12,000 แห่ง
ซึ่งแบ่งการรับรองเป็น 3 รูปแบบ คือ Thai SELECT Signature บริการอาหารไทยคุณภาพยอดเยี่ยม, Thai SELECT Classic ร้านอาหารไทยที่มีรสชาติมาตรฐาน คุณภาพระดับดี และ Thai SELECT Casual ร้านอาหารไทยขนาดเล็ก เรียบง่าย หรือแนวสตรีตฟู้ด รวมถึงให้การรับรองผลิตภัณฑ์อาหารไทยที่มีคุณภาพด้วยเครื่องหมาย Thai SELECT Product (ตามกราฟิก)
ทูตพาณิชย์พลิกกลยุทธ์
สำหรับแผนกิจกรรม Thai SELECT ในตลาดต่างประเทศ แบ่งเป็นตลาดอเมริกาเหนือจะมุ่งเน้นจัดกิจกรรมและประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อออนไลน์ โซเชียลมีเดีย และ digital TV โดยร่วมกับร้านอาหารThai SELECT Influencer/YouTuber ที่มีชื่อเสียง
เช่น ChefPailin Chongchitnant เจ้าของ YouTube “Pailin’s Kitchen” Chef Yo จากร้าน Pinto Garden ในนิวยอร์ก ร่วมกับ @RestaurantFroupl มีผู้ติดตามกว่า 1.2 แสนคน เป็นต้น
นอกจากนี้ ยังประชาสัมพันธ์ภาพลักษณ์ร้านอาหารไทยซีเล็คท์ผ่านโครงการ ThaiFood4Heroes โดยให้ร้าน Thai SELECT ที่มีจิตสาธารณะเข้าไปมีส่วนร่วมสนับสนุนอาหารให้โรงพยาบาล บุคลากรทางการแพทย์ที่กำลังต่อสู้กับโควิด-19 เป็นต้น
ยุโรปชูแผนแคมเปญโปรโมต
ขณะที่ตลาดยุโรป เช่น เยอรมนีจัดกิจกรรมส่งเสริมเมนูอาหารสตรีตฟู้ด 4 ภาค ในร้านอาหาร Thai SELECT ซึ่งทางฝรั่งเศส ออสเตรีย อิตาลี โปแลนด์ เชิญสื่อ/Blogger/Influencer/YouTuber ที่มีอิทธิพลในวงการอาหารเข้าร่วมชมและสาธิตการทำอาหารเมนูพิเศษ
พร้อมทั้งประชาสัมพันธ์ข้อมูลและแคมเปญต่าง ๆ ผ่านสื่อออนไลน์ เช่น อิตาลีจัดแคมเปญ “Grand Tour Thai SELECT 2020” ออสเตรียจัดแคมเปญ “This Year’s Traveling is Cooking Thai”
ตลาดโอเชียเนียโดยเฉพาะประเทศออสเตรเลียซึ่งมีความนิยมบริโภคอาหารไทยมาก จึงจัดกิจกรรมร่วมกับ Zomato แพลตฟอร์มออนไลน์ ให้บริการข้อมูล การค้นหา การแนะนำร้านอาหาร/และการจองร้านอาหารชื่อดัง
รวบรวมและเผยแพร่ข้อมูลร้านอาหาร Thai SELECT ในนครซิดนีย์ เมลเบิร์น บริสเบน และโกลด์โคสต์ และจัดทำบทความ Thai SELECT วิดีโอสาธิตการทำเมนูอาหารไทยผ่านเว็บไซต์ และ Facebook ของ Asian Inspirations
ตลาดตะวันออกกลาง เช่น ดูไบจัดทำคลิปวิดีโอ ภาพนิ่ง และ infographic เกี่ยวกับร้านอาหาร Thai SELECT เป็นภาษาอังกฤษและภาษาอารบิก เผยแพร่ผ่านสื่อ social media รีวิวร้านอาหาร Thai SELECT
ในสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ที่ยังคงเปิดบริการช่วงโควิด-19 ผ่านสื่อท้องถิ่นออนไลน์ การแข่งขันตอบคำถามผ่านรายการวิทยุชื่อดัง Dubai Eye และรายการ Pulse 95 Radio โดยมีบัตรส่วนลดพิเศษจากร้านอาหาร Thai SELECT เป็นรางวัล
จีนดึงเน็ตไอดอลช่วยรีวิว
ตลาดจีนและเอเชียตะวันออกจะเน้นช่องทางออนไลน์ และดึงตัว net idol หรือ KOL ที่มีชื่อเสียงและผู้ติดตามจำนวนมากมาเข้าร่วมงาน ใช้ live-streaming สาธิตการทำงาน การเขียนรีวิวอาหาร ร้านอาหาร การจัดงานเทศกาลอาหารไทย
เพื่อกระตุ้นการบริโภค การประชาสัมพันธ์ผ่าน main page feed พร้อม landing page บนแพลตฟอร์ม Dazhong Dianping/Meituan และการเผยแพร่สื่อประชาสัมพันธ์ออฟไลน์ ซึ่งกิจกรรมได้รับการตอบรับดี เนื่องจากแพลตฟอร์มและ KOL ต่างมีผู้ติดตามจำนวนมาก ส่งผลให้ร้านอาหาร Thai SELECT ในจีนได้รับความสนใจมากขึ้น
ผนึก แพลตฟอร์มออนไลน์
“พฤติกรรมผู้บริโภคเอเชียตะวันออกส่วนใหญ่นิยมรับสื่อและสนใจใช้บริการร้านอาหารผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์มากขึ้น ประกอบกับสถานการณ์โควิด-19 ทำให้ทูตพาณิชย์ได้เน้นรูปแบบกิจกรรมการส่งเสริมการตลาดประชาสัมพันธ์ตราและร้านอาหาร Thai SELECT
ผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ด้านอาหารยอดนิยมในแต่ประเทศ เช่น เว็บไซต์ Tabelog ของญี่ปุ่น รวบรวมข้อมูลร้านอาหารในญี่ปุ่น แพลตฟอร์ม eatigo และ Uber Eats ของฮ่องกง ช่วยประชาสัมพันธ์ให้บริการร้านอาหาร อำนวยความสะดวกต่าง ๆทั้งการดีลิเวอรี่ ออนไลน์ จองบริการ แพลตฟอร์ม Uber Eats และ foodpandaของไต้หวัน”
นอกจากนี้ มีคู่มือแนะนำร้านอาหารไทยในญี่ปุ่น (Thai SELECT Restaurant Guide) เป็นภาษาญี่ปุ่น ใช้การ์ตูนแคแร็กเตอร์ น้องมะม่วงจัง เป็นสื่อนำเสนอที่เชื่อมต่อกับสื่อออนไลน์ สามารถ download ข้อมูลร้านอาหาร Thai SELECT ผู้ให้บริการ Online Food Delivery ผ่านมือถือได้ เป็นต้น
ขณะที่ตลาดอาเซียนก็ปรับเปลี่ยนผ่านช่องทางประชาสัมพันธ์ที่สอดคล้องกับพฤติกรรมผู้บริโภค เช่น เวียดนาม จะส่งผ่านการส่งข้อความ (SMS) การแชร์เพจร้านอาหารผ่าน Facebook
หรือการเลือกใช้สถานีโทรทัศน์ยอดนิยมในกัมพูชา ได้แก่ CTN และ Hang Meas นอกจากนี้ ยังจัดหา influencer ที่มีชื่อเสียงในกัมพูชารีวิวร้านอาหาร Thai SELECT รวมถึงการทำสื่อประชาสัมพันธ์ดิจิทัลเป็นภาษาท้องถิ่น เช่น อินโดนีเซีย เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม ต้องมาลุ้นว่ามาตรการต่าง ๆ จะช่วยพลิกฟื้นการส่งออกอาหารของไทยในปี 2564 นี้ให้กลับมาขยายตัว 7.1% หรือมีมูลค่า 1,050,000 ล้านบาท ได้ตามเป้าหมายหรือไม่
